Düşüşlerde toplu alım yapmak uzun vadede kazancı ne yönde etkiler?

 Merhaba fakir dostlarım. Bugün uzun süren zenginlik yolcuğumuzda önümüze çıkan düşüş süreçlerinde nasıl bir aksiyon almamız gerektiği konusunda yaptığım incelemeleri sizlerle paylaşacağım. 

    Bir günde zengin olunmuyor. Bu yol gerçekten uzun sürecek bir yolculuk. Çok çok çok şanslı olursam bile 10 senede ama muhtemelen yaklaşık 15 senede ancak istediğim portföy büyüklüğüne ulaşabileceğim. Her zaman kitaplarda ve yatırım konusunda tecrübeli olan insanların bir tavsiyesi vardır: Düşüşlerden faydalanabilmek için yedek akçeye sahip olun. İşte ben de bu konuda detaylı bir araştırma yapmak istedim. Acaba hangi yöntem daha kârlıdır? Düşüşlere aldırmadan her zaman eşit miktarda alıma devam etmek mi yoksa düşüşlerde alım yapmak mı? Peki düşüşlerde günlük düşüşle mi ilgileneceğiz yoksa aylık mı? Düşüşlerde alım yapacaksak erken alım mı yapmalıyız yoksa ekstra alım mı?

    Öncelikle ben araştırmamı yaparken portföyümü oluşturan hisseler olan EREGL, FROTO ve VESBE üzerinden inceleme yaptım. Tarih aralığı olarak ise 1 Ocak 2012-8 Haziran 2022 aralığını seçtim. Aylık alımlarımızda her yıl bir önceki yılın TÜİK enflasyon verilerine göre artışa gittik(ben getirilerimde her zaman ENAG ile karşılaştırma yaparım ama maaşım memur olduğum için TÜİK'e paralel artıyor ne yazık ki). Lotlarda küsuratlara takılmamak için bilerek alımlarda her ay 10.000₺-100.000₺ gibi tutarlar yazdım. Misal 2012'de 100₺ yazsaydım 2022'de 343₺ yatırırdık ve şu an bir lot FROTO aldığımızda 40-50₺ fazlamız kalırdı, bu da %10'luk fire vermemize neden olurdu. Farklı hisselerde yapmak isteyen arkadaşlar da benimle iletişime geçerse araştırmanın örneklemini büyütebiliriz.

    3 hisseyi 4 farklı alım türüyle inceledim.

1) Her ay düzenli alım: Bu klasik olan uzun vadeli yatırım yapan herkesin yaptığı alım stratejisi. Başlangıçta yani Ocak 2012'nin ilk işlem gününde x tutarda alım yaptık ve bu alımı her yıl enflasyon oranında güncelledik. Düşüşler umurumuzda olmadı. Her ay biz aynı tutarda ödeme yaparak hisse aldık.

FROTO 2014 aylık performansları ve örnek alımlar

2) Her ay düzenli alım + aylık düşüşlerde ekstra alım: Bu alım türünde ise şöyle bir fark oldu. Yine her ayın ilk işlem gününde açılışta x tutarda hisse aldık ve bunu her yıl enflasyon oranında güncelledik. Eğer bir önceki ay hissemiz;

• %5-9 arasında kayıp verdiyse bir sonraki ay 2x, 
• %10-14 arasında kayıp verdiyse bir sonraki ay 3x, 
• %14 ve üzeriyse bir sonraki ay 4x alım yaptık. 

    Örneğin Haziran 2016'da VESBE %15,51 kayıp vermiş. Biz de bu durumda Temmuz 2016'nın ilk işlem gününde normalde aylık x₺ alım yapıyorsak 4x₺ alım yaptık. Temmuz 2016 sonunda ise %13,20 kazanç sağlamış, bu yüzden Ağustos'ta x₺ alım yapmaya devam ettik.

VESBE 2016 aylık performansları ve örnek alımlar

3) Her ay düzenli alım + aylık düşüşlerde erken alım: Bu alım türünde yine her ay usul usul x tutarda, her yıl enflasyon oranıyla güncellenecek şekilde alım yapmaya devam ettik. Ancak bu sefer eğer bir önceki ay hissemiz;

• %5-9 arasında kayıp verdiyse bir sonraki ay 2 aylık alım yaptık.
• %10-14 arasında kayıp verdiyse bir sonraki ay 3 aylık alım yaptık.
• %14 ve üzeriyse bir sonraki ay 4 aylık alım yaptık. 

    Örneğin Şubat 2013'te EREGL %7,24 kayıp vermiş. Bu yüzden Mart 2013'ün ilk işlem gününde normalde x₺ alım yapıyorsak, Mart+Nisan'da yatıracağımız toplam 2x₺'yi bir seferde alım yaparak Mart 2013'te 2x₺ alım yaptık ve Nisan'da alım yapmadık. Yani Nisan'da yapacağımız alımı da erkene almış olduk. Mayıs'ta normal alımlarımıza devam ettik.

EREGL 2013 aylık performansları ve örnek alımlar

    Daha karmaşık durumlarda ise şöyle yaptık: Örneğin EREGL 2012 Mart'ta %14,39 kayıp verdiği için Nisan ayında 3x alım yaptık. Bu 3 aylık alıma denk geldiği için 2 ay daha alım yapmamamız gerekiyordu. Mayıs'ta alım yapmadık ve hala 1 ay daha alım yapmamamız gerekiyordu. Ancak Mayıs ayı %5,31 kayıp olduğu için Haziran'da yine 2 aylık alım yaptık ve bu yüzden alım yapmamamız gereken ay sayısı tekrar 2'ye yükseldi. Haziran ayında %6,51 kayıp olduğu için Temmuz'da yine 2 aylık alım yaptık. Bu da alım yapmamamız gereken toplam ay sayısını 3'e yükseltti. Bu yüzden Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında alım yapmadık.

EREGL 2012 aylık performansları ve örnek alımlar

4) Her ay düzenli alım + günlük düşüşlerde erken alım: Bu alım türü bir öncekinin hemen hemen aynısı ama tek fark var. Her zamanki gibi her ayın ilk iş günü düzenli alımlarımıza dikkat ettik. Ancak hissemizin günü %9 ve üstü kayıpla tamamladığında ertesi günü açılışta sonraki 2 aylık alımımızı erkenden aldık. Yine önceki stratejide olduğu gibi ertesi 2 ay alım yapmadık.

    Örneğin 2021 Mart ilk iş gününde x₺ alım yaptık. 22 Mart'ta hisse %9,97 kayıp vermiş. Bu yüzden 23 Mart açılışta 2 aylık alım yaptık ve Nisan-Mayıs aylarında %9 kayıp veren gün olmadığı müddetçe alım yapmadık. Haziran itibariyle tekrar düzenli alıma devam ettik.

EREGL 2021 Mart günlük performansları ve örnek alımlar

SONUÇ

        İstatistikleri sonuca döküp tablolaştırdığımda ise yaptığım araştırmada iki sonuca ulaştım.

1. En verimli olan seçenek, üç hissenin ikisinde "her ay düzenli alım + aylık düşüşlerde erken alım" oldu. Sadece FROTO'da bu seçenek 2. en iyi seçenek oldu ama birinci seçenekle arasında sadece %2,5 fark oluştu.
2. Her ay düzenli alım yapıp düşüşlerde alım yapmamak çok belirgin bir kayıp oluşturmuyor. Düşüşlerde alım yapmamak ile aylık düşüşlerde erken alım yapma stratejisi arasında EREGL için %3,45, FROTO için %2,82, VESBE için %3,82 fark oluşmuş. Ayrıca hesaba katmadığımız şöyle bir durum daha var ki bizim erkenden alım yapabilmek için cebimizde hep 5-6x tutarda paranın hazır olması gerekiyor.  Bu parayı döviz veya emtia olarak cüzdanda bulundursak dahi uzun vadede yeri gelecek döviz veya emtianın düştüğü zamanlar olacak, yeri gelecek sabit kalacak ve al-sat makasında komisyon zararınız olacak, yeri gelecek döviz veya emtia %x artarken hisseler %2-3x artacak ve bu artışlardan nakitte kaldığınız için yararlanamayacaksınız.

    Yaptığım çalışmada yanlış düşüncelerim veya hatalı hesaplarım olabilir. Sizin farklı düşünceleriniz varsa veya bir hatamı fark ettiyseniz yorum yazarak katkıda bulunabilirsiniz. Herkese bol kazançlar dilerim.